ไอศกรีม...ชื่นใจ

“ไอศกรีม...ชื่นใจ” ช่องว่างที่เว้นไว้เพื่อรอให้ทุกท่านมาเติมคำที่สื่อถึงความรู้สึกของท่าน หลังจากได้ชมนิทรรศการ Project Approach เรื่อง “ไอศกรีม” ของเด็ก ๆ ชั้นอนุบาล 1/2 โรงเรียนอนุบาลกุ๊กไก่ ที่มานำเสนอประสบการณ์และองค์ความรู้ที่ได้จากการเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างลุ่มลึกในสิ่งที่สนใจผ่านการเล่า การแสดงบทบาทสมมติ และผลงานสร้างสรรค์ที่หลากหลาย ที่จัดเตรียมไว้รอต้อนรับพ่อแม่ ผู้ปกครอง และผู้สนใจเข้ามาเยี่ยมชมและลิ้มรสไอศกรีมของเด็ก ๆ ด้วยประสาทสัมผัสทั้งห้า

เริ่มจากสัปดาห์แรก ซึ่งเป็นระยะเริ่มต้นของกิจกรรม เด็ก ๆ ได้บอกเล่าความทรงจำเดิมที่เคยได้เรียนรู้เรื่องรถพยาบาลเมื่อปีที่ผ่านมาให้เพื่อน ๆ และคุณครูฟัง ซึ่งในปีนี้เด็ก ๆ ตื่นเต้นที่จะได้เรียนรู้แบบ Project Approach อีกครั้ง เด็ก ๆ ได้ช่วยกันเสนอหัวข้อเรื่องที่แต่ละคนสนใจอยากเรียนรู้อย่างมีเหตุผล เช่น “เรื่องทหารเพราะจะได้ดูแลประเทศ” “เรื่องนักดับเพลิงเพราะจะได้ช่วยดับไฟ” “เรื่องไอติมเพราะอยากทำไอติมที่ทำจากนม” เป็นต้น สรุปเป็นหัวข้อเรื่องได้ทั้งหมด 6 เรื่อง ได้แก่ ทหาร ตำรวจ ไอศกรีม พยาบาล พนักงานดับเพลิง นักสร้างบ้าน แต่หลังจากเด็กทุกคนได้ลงคะแนนเลือกแล้ว ไอศกรีมได้คะแนนมากที่สุดถึง 15 คะแนน จึงตกลงร่วมกันว่าในปีนี้จะเรียนรู้เรื่อง “ไอศกรีม”

หลังจากนั้น คุณครูจึงเปิดโอกาสให้เด็ก ๆ ได้บอกเล่าประสบการณ์เดิมของแต่ละคน เช่น “เคยกินไอศกรีมที่เซเว่นมันเป็นก้อนแข็ง ๆ เย็น ๆ” “เคยนั่งเรือไปกินไอศกรีมรสช็อกโกแลตที่เอเชียทีค” “คุณแม่ซื้อไอศกรีมมาแช่ไว้ในตู้เย็น ต้องใช้ช้อนตัก” เป็นต้น และยังได้สร้างสรรค์ผลงานจากประสบการณ์เดิมเป็นภาพวาด งานปั้น งานประดิษฐ์จากเศษวัสดุ ต่อเลโก้ เป็นต้น เด็ก ๆ และคุณครูได้ช่วยกันคิดตั้งคำถามในสิ่งที่อยากรู้เกี่ยวกับไอศกรีม สรุปได้ 6 ประเด็น ได้แก่ ไอศกรีมคืออะไร / ความเป็นมาของไอศกรีม ประเภทของไอศกรีม ลักษณะของไอศกรีม การทำไอศกรีม ไอศกรีมมาจากไหน ประโยชน์และโทษของไอศกรีม โดยเด็ก ๆ ช่วยกันเสนอวิธีการหาคำตอบ เช่น ถามจากคนขายไอศกรีม ดูใน Youtube เปิดในหนังสือ” เป็นต้น

ในสัปดาห์ต่อมา เข้าสู่กิจกรรมระยะที่ 2 เป็นการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับเรื่องที่เรียนรู้ ซึ่งใช้เวลารวมทั้งสิ้น 5 สัปดาห์ เด็ก ๆ ได้สืบค้นข้อมูลด้วยตนเองจากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ โดยมีคุณครูช่วยแนะนำและอำนวยความสะดวกให้เด็ก ๆ สามารถสืบค้นหาข้อมูลด้วยวิธีการที่เด็ก ๆ เสนอ เริ่มจากประเด็นแรก “ไอศกรีมคืออะไร / ความเป็นมาของไอศกรีม” เด็ก ๆ ช่วยกันอธิบายความหมายของไอศกรีมตามความเข้าใจของแต่ละคน เช่น “คือน้ำแข็งแช่ช่องฟรีซแล้วแข็ง มีรสหวานอร่อย เย็น ๆ” เป็นต้น แต่เพื่อให้ได้ความหมายที่ถูกต้อง คุณครูจึงให้เด็ก ๆ เรียนรู้เกี่ยวกับพยัญชนะและสระของคำว่า “ไอศกรีม” และ “Ice cream” แล้วนำไปเปิดค้นหาในหนังสือพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน และหนังสือเกี่ยวกับไอศกรีม พิมพ์ค้นหาใน Google และคุณครูช่วยอ่านความหมายและประวัติของไอศกรีมให้เด็ก ๆ ฟัง แล้วช่วยกันและสรุปได้ว่า ไอศกรีม หมายถึง ของกินที่ทำจากน้ำหวาน จากนม จากน้ำกะทิ จากน้ำผลไม้ แล้วเอาไปแช่ตู้เย็นให้แข็งตัว มีรสหวาน รสเปรี้ยว มีต้นกำเนิดมาจากต่างประเทศในสมัยโรมัน โดยนำหิมะผสมน้ำผึ้งและผลไม้ คนไทยจำนวนมากเรียกไอศกรีมติดปากว่า “ไอติม” เด็ก ๆ ยังคงสืบค้นต่อเพื่อให้รู้ถึง “ลักษณะของไอศกรีม” โดยการสำรวจไอศกรีมแบบต่าง ๆ ที่คุณครูและผู้ปกครองช่วยกันนำมาเป็นสื่อให้เด็กได้เรียนรู้ ซึ่งเป็นการเรียนรู้ที่อร่อยมาก เด็ก ๆ ได้สนุกกับการใช้ประสาทสัมผัสในการชิมรสชาติ สังเกตดูลักษณะรูปทรง สี จำนวน จับสัมผัสพื้นผิว ความแข็ง ความนุ่ม ความเย็น และบอกเล่าประสบการณ์ได้ เช่น “ไอติมมีรูปผีเสื้อ มีแท่งไอติม มีไม้ไอติม กัดแล้วมันเย็นฟัน รสเปรี้ยว ๆ เหมือนแอปเปิ้ล ไอศกรีมโคนแหลม ๆ แข็ง ๆ เป็นขนมปังกรอบ ๆ” เป็นต้น

และเพื่อให้เด็ก ๆ ได้รับประสบการณ์จากแหล่งเรียนรู้ภายนอก จึงจัดให้เด็ก ๆ ไปทัศนศึกษาที่ร้านไอศกรีม Swensen's แอท เอกมัย ได้ลองสวมบทบาทเป็นพนักงานร้านไอศกรีม ฝึกตกแต่งไอศกรีม ได้รู้จักอุปกรณ์และภาชนะสำหรับใส่ไอศกรีมแต่ละชนิด และรู้จักชื่อเรียกของไอศกรีมแต่ละสี กลับมาถ่ายทอดความทรงจำที่ประทับใจเป็นภาพวาดและบอกเล่าให้เพื่อน ๆ ฟัง เช่น “ร้านไอศกรีมใหญ่มาก มีที่กันเปื้อนสีแดง ตักไอศกรีมเป็นกลม ๆ มีหลายรส ราดช็อกโกแลต มีวิปครีมสีขาว” เป็นต้น อีกทั้งยังได้เชิญวิทยากร ป้าแพรว มาให้ความรู้และตอบคำถามของเด็ก ๆ เกี่ยวกับรสชาติและสีของไอศกรีม พร้อมกับนำไอศกรีมหลากหลายสีมาให้เด็ก ๆ ได้ฝึกสังเกตและลองชิม ช่วยให้เด็ก ๆ ได้คำตอบเกี่ยวกับลักษณะของไอศกรีมชัดเจนมากยิ่งขึ้น

และจากความสงสัย “วิธีการทำไอศกรีม” เด็ก ๆ จึงช่วยกันค้นหาวิธีการทำไอศกรีมแบบต่าง ๆ จากยูทูบ และคุณครูตอบสนองความต้องการของเด็ก ๆ ที่อยากลงมือทำไอศกรีมด้วยตนเอง เช่น ไอศกรีมหลอด ไอศกรีมผลไม้ ไอศกรีมเรนโบว์ เป็นต้น จึงได้จัดเตรียมอุปกรณ์และวัตถุดิบสำหรับทำไอศกรีมแต่ละชนิดให้เด็ก ๆ ได้ลองทำ โดยคุณครูได้แนะนำอุปกรณ์ เช่น ถังน้ำแข็งสำหรับทำไอศกรีมหลอด ไม้ไอศกรีม ถ้วยตวง ที่ตักไอศกรีม เป็นต้น และวัตถุดิบ เช่น วิปครีม นมจืด เกลือ น้ำแข็ง ผงไอศกรีม เป็นต้น ให้เด็กได้จับสัมผัส ทดลองใช้ ได้ฝึกการชั่งตวงวัด ฝึกการสังเกต และการแก้ปัญหา ซึ่งช่วยพัฒนาทักษะของเด็กได้อย่างเป็นองค์รวม

และในประเด็นสงสัยว่า “ไอศกรีมมาจากไหนและขายที่ไหน” ผู้ที่เข้ามาช่วยไขคำตอบให้กับเด็ก ๆ คือ พี่ปัทม์ วิทยากรจากบริษัทเนสท์เล่ไทย คุณทินวัฒน์ และคุณวริษฐา คุณพ่อคุณแม่น้องโพ ได้นำคลิปกระบวนการผลิตไอศกรีมแบบต่าง ๆ ของโรงงานมาให้เด็กได้ชม และตอบข้อสงสัยของเด็ก ๆ พร้อมทั้งเตรียมวัตถุดิบมาให้เด็ก ๆ ได้ลองทำไอศกรีมซอฟต์เสิร์ฟและไอศกรีมผัดด้วยตนเอง และนำมาบอกเล่าประสบการณ์ร่วมกันได้อย่างน่าสนใจ เช่น “มีที่หมุนทำไอติมใหญ่ มีตู้แช่ไอศกรีมใหญ่มาก ทำได้เยอะและเร็วมาก ทำไอศกรีมโมจิ ไอศกรีมเคลือบช็อกโกแลต ทำใส่ถุง ใส่กล่อง แล้วก็ใส่รถบรรทุกไปส่งให้กับร้านขายไอติม” เป็นต้น

และได้รับความร่วมมือ จากคุณนวรัตน์ คุณแม่ของน้องธาร เข้ามาสาธิตวิธีทำไอศกรีมโฮมเมด และให้เด็ก ๆ ได้ลองทำและชิมกันอย่างเอร็ดอร่อย จากการเรียนรู้ด้วยวิธีการและแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลาย ทำให้เด็กเกิดประสบการณ์และช่วยกันตอบในประเด็น “ไอศกรีมมีกี่ประเภท” ได้ เช่น “ไอติมแบบตัก ไอติมแท่ง ไอติมซอฟต์เสิร์ฟ” เป็นต้น และสามารถตอบคำถามได้ว่า “ไอศกรีมมีประโยชน์และโทษอย่างไร” เช่น “ไอศกรีมมีผลไม้ ผลไม้มีวิตามินซี กินตอนอากาศร้อนแล้วเราจะสดชื่น แต่ถ้ากินเยอะไปทำให้ป่วย สุขภาพไม่ดี จะอ้วนมาก ฟันก็จะผุ” เป็นต้น

ในสัปดาห์ที่ 7 เป็นกิจกรรมระยะสรุป เด็ก ๆ ได้อภิปรายร่วมกันถึงคำถามและคำตอบของแต่ละประเด็นที่ตั้งไว้ และแบ่งปันประสบการณ์และความประทับใจให้เพื่อน ๆ ได้ฟัง และยังถ่ายทอดออกมาเป็นผลงานสร้างสรรค์ เช่น งานปั้น ภาพวาดระบายสี เป็นต้น และกิจกรรมสุดท้ายของเด็ก ๆ คือ การจัดเตรียมนิทรรศการแสดงผลงาน โดยเด็ก ๆ ช่วยกันออกแบบตกแต่ง จัดวางผลงาน จัดทำไอศกรีมโคนยักษ์จำลอง จัดทำร้านไอศกรีมจำลองและซักซ้อมบทบาทสมมติการซื้อขายไอศกรีม เพื่อแสดงให้ผู้ปกครองและผู้สนใจได้เห็นพัฒนาการด้านต่าง ๆ ของเด็ก ๆ ซึ่งหากท่านได้เข้าชมนิทรรศการแล้ว ช่วยกันเติมคำในช่องว่างที่เว้นไว้ให้เป็นประโยคที่สมบูรณ์ ดังตัวอย่าง “ไอศกรีม...แม้ไม่ได้กินก็...ชื่นใจ”