Process Art
Howard Gardner เคยกล่าวว่า การเรียนรู้ด้านศิลปะจะงอกเงยได้ดีจากการที่เด็กๆได้ลงมือทำด้วยตัวเอง ไม่ใช่แค่เพียงลอกเลียนแบบจากผู้อื่น แต่สร้างสรรค์ขึ้นมาเอง ไม่ว่าจะเป็นการวาด การปั้น ระบายสี หรือประดิษฐ์ กิจกรรมศิลปะช่วยเสริมสร้างให้เด็กๆได้สร้างสรรค์และทำให้เกิดความเข้าใจในโลกรอบตัว ผลงานจะเป็นการแสดงออกถึงสิ่งต่างๆรอบตัวที่เด็กได้มีประสบการณ์เดิมอยู่ หรือบางครั้งเป็นการแสดงความรู้สึก และบางครั้งเป็นการแสดงถึงความคืดใหม่ๆของตัวเด็กเอง ผู้ใหญ่อาจจะดูไม่สวย ไม่รู้เรื่อง ไม่เข้าใจ แต่ผลงานนั้นคือสิ่งที่แสดงออกถึงประสบการณ์และความสนใจของเด็กอย่างแท้จริง
สิ่งที่สำคัญที่สุดในการจัดให้เด็กได้ทำงานศิลปะคือต้องเน้นที่กระบวนการไม่ใช่ผลงาน กระบวนการหมายถึงการให้เด็กได้สำรวจทดลองใช้สื่อศิลปะต่างๆอย่างเสรีโดยไม่มีแรงกดดันที่จะลอกเลียนแบบหรือทำให้อยู่ในขอบเขตที่กำหนด ตัวอย่างกระบวนการคือการให้เด็กได้ทดลองกับสีน้ำ ได้เห็นการผสมสีของสีน้ำสีต่างๆที่เด็กๆป้ายลงบนกระดาษ ได้สัมผัสสื่อวัสดุอุปกรณ์ต่างๆด้วยตัวเอง ได้เลือกใช้สื่อ เช่น กระดาษที่มีขนาด รูปทรง สี พื้นผิว ต่างๆกันออกไปด้วยตนเอง ได้เลือกใช้สีแบบต่างๆด้วยตนเอง ได้ตัดได้ฉีกขยำตามความคิดของตนเอง ใช้สื่อที่มีอยู่ในชีวิตประจำวันมาสร้างสรรค์ผลงาน เลือกใช้วิธีการทำให้สิ่งต่างๆติดกันด้วยตนเอง กระบวนการคือเสรีภาพที่จะทดลองและพอใจ ภาคภูมิใจ ที่จะสร้างสรรค์งานโดยไม่ต้องกังวลถึงผลงานที่ออกมา กระบวนการคือการสร้างสรรค์อะไรสักอย่างหนึ่งที่เป็นของตัวเด็กคนนั้นจริงๆและไม่ต้องลอกเลียนแบบใคร
Process Art คือ ศิลปะที่เน้นกระบวนการเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เด็กได้เรียนรู้จากการสัมผัสสิ่งต่างๆที่มีพื้นผิว ลักษณะต่างกัน ทำให้เกิดโอกาสที่เด็กจะได้แสดงออกถึงประสบการณ์ที่ได้เกิดขึ้นกับตนในทุกแง่มุม ช่วยให้เด็กๆได้ทดลอง สร้างสรรค์ เสริมสร้างทักษะการคิดและตัดสินใจ ช่วยให้เกิดความเข้าใจในสิ่งต่างๆรอบตัวเด็ก และศิลปะจะเป็นสิ่งที่สนุกสำหรับเด็ก
สิ่งแรกคือกระบวนการในการทำศิลปะ ด้วยเด็กทำอย่างเสรีไม่มีผิดมีถูกจึงทำให้เด็กๆมีความมั่นใจในตัวเองสูงที่จะทำตามความคิดของตนเองจนสำเร็จ สามารถจดจ่อทำกิจกรรมได้ระยะเวลานานขึ้นเรื่อยๆ อันเป็นทักษะกำกับตนเองที่ดี สามารถที่จะเรียนรู้ที่จะใช้สื่อต่างๆด้วยตนเอง พัฒนาและใช้ทักษะการคิดแก้ปัญหาได้ดี สามารถวางแผนในการเลือกใช้สื่ออุปกรณ์ มีทักษะในการทำงานกับเพื่อน พัฒนาอารมณ์และสังคม ยืดหยุ่น เปลี่ยนแปลงใช้สิ่งทดแทนแปลกใหม่ไปเรื่อยๆได้ มีทักษะปฏิบัติได้ดี ทั้งการริเริ่ม
สร้างสรรค์ การคิดวางแผน การมีเป้าหมาย รวมถึงเมื่อลงมือกระทำ หลายครั้งเด็กอาจจะไม่สามารถทำตามแผนได้ ก็จะสามารถยืดหยุ่นความคิดและแก้ปัญหาได้ด้วยตนเอง เช่น ใช้วัสดุอื่นทดแทน ใช้วิธีอื่นทดแทน บางครั้งทำตามที่ตนคิดแต่เเพื่อนๆให้ไอเดียมาใหม่ ก็สามารถยืนหยัดให้เหตุผลของตน หรือยืดหยุ่นเปลี่ยนแปลงตามที่ตกลงกันใหม่ได้ เมื่อทำ Process Art ที่เน้นกระบวนการไปเรื่อยๆแล้ว เด็กจะสามารถควบคุมอารมณ์และมีความพยายามทำให้สำเร็จได้ดีขึ้นเรื่อยๆ
ดังนั้น ช่วยกันให้เด็กๆได้ทำศิลปะที่เน้นกระบวนการให้มากกว่าผลงานกันให้มากขึ้นดีกว่า อย่าไปรีบเร่งสอนเด็กให้วาดหรือประดิษฐ์ออกมาสวยๆตามใจผู้ใหญ่อีกต่อไป ผลงานที่ออกมาจากความคิดความสามารถของเด็กเองน่าภูมิใจมากกว่าผลงานที่ให้เด็กทำตามผู้ใหญ่ เด็กจะพัฒนาให้เห็นผลงานที่ดีขึ้นเองโดยธรรมชาติ
เขียนโดย
วิวรรณ สารกิจปรีชา
16 มีนาคม 2563
เด็ก relax วางตัวตามสบายไม่กดดัน
เด็ก focus มุ่งความสนใจไปในสิ่งที่ทำ
เด็ก feel successful รู้สึกประสบความสำเร็จ
เด็ก express their feelings แสดงออกความรู้สึกของตนได้
เเด็กอาจจะเลือกพูดคุยเกี่ยวกับผลงานของตน และเพิ่มตัวหนังสือให้กับผลงานของตนเอง (เขียนเอง หรือ บอกให้ครูเขียนให้)
เด็กเปรียบเทียบ ทำนาย คาดคะเน วางแผน และแก้ปัญหาด้วยตนเอง และเนื่องจาก Process Art เป็นกระบวนการทำปลายเปิด คือ จะทำอะไร อย่างไรก็ได้ และมีสื่อหลากหลายให้ได้ใช้ จึงเป็นวิธีการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ที่มีประสิทธิภาพอย่างหนึ่ง
เด็กได้เสริมสร้างทักษะของกล้ามเนื้อมัดเล็กในการ ระบายสี (paint) เขียน ติดปะ ใช้ดินหรือดินน้ำมัน และทำ collages
Process –focused art Experiences | Product –focused art Experiences |
---|---|
ไม่มีข้อกำหนดขั้นตอน (no step – by – step instructions) | มีข้อกำหนดขั้นตอนที่จะทำตาม |
ไม่มีตัวอย่างให้ทำตาม | ครูสร้างผลงานตัวอย่างให้เด็กทำตาม |
ไม่มีวิธีใดผิดหรือถูกในการสำรวจสืบค้น และสร้างผลงาน | มีวิธีที่ถูกหรือผิดในการดำเนินการ |
ศิลปะมุ่งเน้นไปยังประสบการณ์ การสำรวจวิธีการต่างๆ เครื่องมือและสื่อ | มีผลงานที่จะทำให้เหมือนอยู่ในใจ เครื่องมือ สื่อ และวิธีการถูกกำหนดออก มาแล้ว |
ผลงานศิลปะไม่เหมือนใคร เน้นผลงานของเด็กแต่ละคนเองจริงๆ | ผลงานที่ออกมาเหมือนกันหมดทุกคน |
ประสบการณ์ที่เด็กจะได้ ผ่อนคลาย และสงบลง (relaxing or calming) | เด็กๆประสบกับความคับข้องใจ frustration |
ผลงานศิลปะเป็นของเด็กจริงๆ | ครูอาจจะให้เด็กแก้ตรงที่ทำผิด |
ประสบการณ์ทางศิลปะเป็นการเลือกทำของเด็กๆเอง ตามเวลา และความต้องการของเด็กๆเอง | เด็กทำพร้อมกันทั้งชั้นเหมือนกัน ช่วงเวลาเดียวกัน |
ความคิดในการทำศิลปะไม่มีกำหนด | ตัวอย่างและวิธีการ มีการกำหนดรูปแบบให้ทำ |
Process Art พิมพ์ภาพด้วยดอกบัว
Process Art หน่วยตัวเรา Picasso Portraits
Process Art หน่วยตัวเรา Body Trace & Paint
โรงเรียนอนุบาลกุ๊กไก่
3810 ถนนพระราม 4 , แขวงคลองตัน เขตคลองเตย, กรุงเทพ, 10110 ob_start(); ?>
โทรศัพท์: (0) 2 249-0081-3 ob_start(); ?>เยี่ยมชมเว็บไซต์
เว็บไซต์