“เด็กน้อยกับปริศนาโดนัท”

เด็กน้อยจากชั้นอนุบาลปีที่ 2/2 โรงเรียนอนุบาลกุ๊กไก่ เป็นวัยที่กำลังอยากรู้อยากเห็นเกี่ยวกับสิ่งต่าง ๆ รอบตัว แม้จะได้เรียนรู้จากหลักสูตรปกติของโรงเรียนแล้ว แต่เด็ก ๆ ก็มีอีกหลายอย่างที่ยังสงสัยและอยากหาคำตอบ โรงเรียนอนุบาลกุ๊กไก่ จึงได้จัดกิจกรรม Project Approach ให้เด็กได้เลือกเรียนรู้อย่างลึกซึ้งในสิ่งที่สนใจ เป็นประจำทุกปี โดยในปีนี้ เด็ก ๆ ได้ช่วยกันนำเสนอหัวข้อเรื่องหลากหลาย แต่เรื่องที่มีเด็กสนใจมากที่สุดถึง 9 คน ได้แก่ เรื่อง “โดนัท” ซึ่งเด็กจะได้สืบค้นเพื่อหาคำตอบในสิ่งที่สงสัยด้วยตนเองเป็นเวลา 6 สัปดาห์ โดยเริ่มจากสัปดาห์แรก ซึ่งเป็นระยะเริ่มต้น เด็กได้เลือกหัวข้อเรื่องร่วมกันแล้ว ได้ถ่ายทอดประสบการณ์เดิมของแต่ละคนออกมาหลากหลายวิธี เช่น การวาดภาพ การปั้นดินน้ำมัน การบอกเล่า เช่น

น้องนนท์ “นนท์กับคุณแม่เคยไปซื้อโดนัทมากิน โดนัทมันอร่อยมันกลมๆ บางอันมีไส้ บางอันไม่มีไส้ บางอันมีช็อกโกแลตอยู่ข้างบน” น้องกิมมิค “หนูเคยไปซื้อโดนัทกับคุณพ่อ หนูเจอโดนัทขายเยอะมาก โดนัทมันหวาน ๆ มีหลายสี มันกลม ๆ มีรูอยู่ตรงกลาง โดนัทพอกินมันนิ่ม ๆ ไม่แข็ง” สรุปเป็น Web ได้ 6 เรื่อง ได้แก่ โดนัทคืออะไร ชนิดของโดนัท วิธีการผลิต สถานที่ที่สามารถพบเห็นโดนัท ใครกินโดนัทบ้าง ประโยชน์และข้อควรระวังในการรับประทานโดนัท บรรจุภัณฑ์ที่ใส่โดนัท ซึ่งแต่ละคนก็ช่วยกันเสนอวิธีค้นหาคำตอบ เช่น น้องนิฌาช์ “จะให้คุณแม่หาเรื่องโดนัทในหนังสือให้ค่ะ” น้องไนน์ “จะให้คุณแม่พาไนน์ไปถามคนทำโดนัทว่าทำอย่างไร” และยังได้ร่วมออกแบบกิจกรรม เช่น น้องเลอา “เลอาอยากให้คุณครูพาไปดูที่เขาทำโดนัท หนูจะได้ทำโดนัทได้” น้องเกรซ “เกรซชอบต่อจิกซอร์ เกรซอยากทำจิกซอร์ภาพโดนัท”

ในระยะที่ 2 ของการเรียนรู้ ก่อนจะเริ่มหาความหมายของโดนัท ครูให้เด็กทุกคนแสดงความคิดเห็นว่าโดนัทคืออะไร ซึ่งเด็ก ๆ บอกได้คล้าย ๆ กันว่า โดนัทคือขนมที่ทำจากแป้ง มีไส้ และมีรูตรงกลาง ซึ่งเมื่อค้นหาข้อมูลจากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ได้ความหมายใกล้เคียงกับของเด็ก ๆ คือ ขนมแป้งทอดหรืออบ ที่มีเนื้อคล้ายกับขนมเค้ก มีลักษณะกลม มีรูตรงกลางคล้ายกับห่วงยาง มีหลายรสชาติ ซึ่งเมื่อเด็ก ๆ เริ่มสำรวจโดนัทแบบต่าง ๆ ที่ครูจัดหามาให้ เด็กสามารถบอกเล่าประสบการณ์ได้ เช่น น้องเพิร์ล “มีโดนัทหลายแบบ มีโดนัทที่มีถั่วอยู่ข้างบน บางอันก็เป็นมะพร้าว บางอันก็มีไส้สตรอว์เบอร์รีอยู่ข้างใน โดนัทมันมีรูปร่างไม่เหมือนกัน บางอันมันกลม ๆ มีบางอันมันยาว บางอันเป็นสามเหลี่ยม บางอันเป็นวงกลมมีรูตรงกลาง หนูชิมแล้วมันอร่อย มันหวานแล้วมีกลิ่นหอม ๆ”

และจากการสืบค้นเพิ่มเติมเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของโดนัททำให้เด็ก ๆ ช่วยกันสรุปได้รู้ว่า “โดนัทมีมานานกว่า 400 ปี เป็นขนมแป้งทอดรสหวาน ทำจากแป้งสาลี เป็นขนมของคนพื้นเมืองชาวเนเธอร์แลนด์ ตอนแรกไม่มีรู แต่ชาวอเมริกันนำไปทอดกินแล้วอมน้ำมัน เลยเจาะรูตรงกลาง ขนมจะได้ขยายตัวเวลาทอดจะได้ไม่อมน้ำมัน และสุกง่าย”และเมื่อค้นหาจากหนังสือ อินเทอร์เน็ต และเปรียบเทียบจากโดนัทของจริง

เด็ก ๆ ได้คำตอบของประเภทโดนัท ตามคำบอกของน้องแอสเปอร์ “โดนัทแบ่งออกเป็น 2 ชนิด” น้องแตม “มีโดนัทยีสต์กับโดนัทเค้ก” และยังสามารถบอกวัตถุดิบในการทำโดนัทได้ เช่น น้องกระติ๊บ “โดนัทยีสต์ทำมาจากแป้งสาลี” น้องแกล “โดนัทเค้กมันทำด้วยแป้งเค้ก” และเพื่อตอบสนองความต้องการของเด็ก ๆ ที่อยากลองทำโดนัทด้วยตัวเอง ครูจึงให้เด็ก ๆ ช่วยกันคิดวิธีทำและหาข้อมูลเพิ่มเติมจากอินเทอร์เน็ต หนังสือ และยูทูบ เมื่อได้วิธีทำมาทั้งหมดแล้วเด็กจึงได้ลงมือทำด้วยตนเองทุกขั้นตอนตั้งแต่การเตรียมอุปกรณ์และวัตถุดิบ ฝึกการชั่งตวง จนถึงการผสมและตีแป้ง และนำลงทอดในกระทะ ซึ่งครูคอยดูแลความปลอดภัยอย่างใกล้ชิด และได้ทดลองใช้เครื่องทำโดนัทอัตโนมัติ ซึ่งในการทำครั้งแรกแม้ว่าโดนัทจะไม่ขึ้นฟูเท่าที่ควร แต่เด็ก ๆ ต่างบอกเป็นเสียงเดียวกันว่าอร่อย และยังได้ช่วยกันวิเคราะห์เพื่อนำไปพัฒนาปรับปรุงสูตร เช่น น้องหมิงหลิง “มันใส่น้ำตาลน้อยไปหน่อย” น้องคะนน “เราอาจจะใส่แป้งเยอะไปหน่อย”

ต่อมาเด็กได้ลองทำโดนัทอีกครั้ง โดยมีคุณนันท์นภัส เรืองรัตนอัมพร ผู้ปกครองน้องเบน และคุณชุติมา ตรีเพิ่มทรัพย์ ผู้ปกครองน้องอลิส ที่มีความเชี่ยวชาญการทำเบเกอรีมาเป็นวิทยากรสอนทำโดนัทเคลือบช็อกโกแลต และตกแต่งหน้าด้วยท็อปปิ้งแต่งหน้าขนม ซึ่งเด็ก ๆ ได้ลงมือทำกันอย่างสนุกสนาน

และคุณศศิธร ช้างลอย ผู้ปกครองน้องกระติ๊บ ซึ่งมีกิจการร้านขายโดนัทได้เข้ามาให้ความรู้และตอบคำถามมากมายของเด็ก ๆ พร้อมทั้งนำสื่อของจริงมาให้เด็กได้เรียนรู้ และเมื่อถึงคำถามว่าใครกินโดนัทบ้าง ก็ได้คำตอบหลากหลายและน่าสนใจ เช่น น้องนนท์ “ นอกจากคนแล้วสัตว์ก็ชอบกินโดนัท” น้องตฤน “มดกินโดนัท” น้องคะนน “หนูก็กินโดนัท”

และเด็กได้เรียนรู้การทำ Venn Diagram เปรียบเทียบความเหมือนและแตกต่างของโดนัทและขนมปัง โดยใช้วิธีการสืบค้นจากหนังสือและอินเทอร์เน็ต

เด็กก็สามารถเปรียบเทียบได้ เช่น น้องเกรซ “โดนัทมีรูตรงกลาง” น้องนิฌาช์ “ขนมปังไม่มีรูตรงกลาง” น้องไนน์ “โดนัททำมาจากแป้งสาลี” น้องตฤน “ขนมปังทำมาจากแป้งสาลีเหมือนกัน”

และวัตถุดิบที่สำคัญ อีกหนึ่งอย่างที่เด็ก ๆ ได้เรียนรู้ คือ ยีสต์ ซึ่งหลังจากได้สืบค้นข้อมูลแล้ว เด็กช่วยกันบอกรายละเอียดเกี่ยวกับยีสต์ได้อย่างชัดเจน เช่น น้องแอรีส “ยีสต์มีสีน้ำตาล” น้องลัลลัล “เวลาจับยีสต์มันลื่น ๆ นิดหนึ่ง” น้องคูเปอร์ “จับมันเป็นเม็ดเล็ก ๆ” น้องพอล “ยีสต์คือจุลินทรีย์” เมื่อได้เรียนรู้และลงมือทำโดนัทแล้ว สิ่งที่เด็ก ๆ ช่วยกันค้นหาต่อไปคือมีโดนัทที่ไหนบ้าง และโดนัทใส่ไว้ในอะไรบ้าง ต่างก็ได้คำตอบที่หลากหลาย เช่น น้องแมท “ที่เมกาบางนาก็มีร้านขายโดนัท” น้องไนน์ “โดนัทอยู่ที่โรงงานทำโดนัท” น้องเลอา “มีแบบถุง มีแบบกล่อง” น้องเบน “ใส่กล่องเพราะกลัวโดนัทจะเละ” เป็นต้น การค้นหาคำตอบมาถึงประเด็นสุดท้ายที่เด็ก ๆ อยากรู้ คือ ประโยชน์และข้อควรระวังในการรับประทาน ซึ่งเด็ก ๆ ก็สามารถสรุปข้อมูลร่วมกันได้ดี เช่น น้องนนท์ “โดนัทมีทั้งประโยชน์และโทษ” น้องแอสเปอร์ “มันมีคาร์โบไฮเดรต เพราะมันเป็นแป้งสาลี” น้องเลโก้ “กินมากทำให้อ้วนได้” น้องคูเปอร์ “ถ้าคนแก่กินมากจะเป็นเบาหวานได้”

ตลอดระยะเวลาการเรียนรู้ ตลอด 6 สัปดาห์ เด็กได้เรียนรู้แบบ STEAM เช่น การทดลองตั้งโดนัททิ้งไว้ในสถานที่ที่แตกต่างกัน การทดลองผสมแป้งโดว์ เพื่อพัฒนาทักษะด้านวิทยาศาสตร์ การใช้ Sensory Play การใช้คอมพิวเตอร์ เพื่อพัฒนาทักษะด้านเทคโนโลยี การฝึกคิดประดิษฐ์สิ่งต่าง ๆ การเลือกใช้วัสดุและเครื่องมือต่าง ๆ เพื่อพัฒนาทักษะด้านวิศวกรรมศาสตร์ การวาดภาพตามจินตนาการ การแต่งนิทาน การเรียนรู้ภาษา เพื่อเสริมทักษะด้านศิลปะศาสตร์ และการสังเกตรูปร่าง รูปทรง การนับจำนวน ตัวเลขไทยและอารบิก เพื่อพัฒนาทักษะด้านคณิตศาสตร์ ช่วยให้เด็กได้พัฒนาอย่างรอบด้านตามศักยภาพของแต่ละคน โดยมีผู้ปกครองช่วยสนับสนุนสื่อการเรียนรู้อย่างเต็มที่ เช่น ผู้ปกครองของน้องแตม น้องกิมมิค น้องเลโก้ น้องเพิร์ล น้องแกล น้องเกรซ เป็นต้น

สัปดาห์ที่ 6 ซึ่งเป็นระยะสุดท้ายของการเรียนรู้ Project Approach ครูและเด็กช่วยกันสรุปความรู้ร่วมกัน ซึ่งสามารถค้นหาคำตอบได้อย่างชัดเจนในทุกประเด็นที่สงสัยและตั้งคำถามไว้ และช่วยกันเสนอรูปแบบการจัดนิทรรศการ และลงมือจัดทำการ์ดเชิญ โดนัทจำลอง จัดตกแต่งมุมแสดงผลงานต่าง ๆ ให้เห็นกระบวนการเรียนรู้อย่างเป็นขั้นตอน พร้อมที่จะนำเสนอให้ผู้ปกครองและผู้ที่สนใจได้ชื่นชมทักษะการเรียนรู้ของเด็กน้อยที่ช่วยกันไขปริศนาโดนัท และร่วมภาคภูมิใจในผลงานของบุตรหลานของท่าน